Διαβάζοντας το Burnout 

ανακάλυψα 

• τη φροντίδα του εαυτού μου, χωρίς αναβολές
• πώς μου συμβαίνει η συναισθηματική εξουθένωση
• Μέσα σε μία σκοτεινή σπηλιά έχει μόνο ό,τι πάρω μαζί μου
• Σε ένα παιγνίδι στημένο, όταν καταλάβω πώς έχει στηθεί το παιγνίδι, μπορώ να αρχίσω να παίζω με τους δικούς μου κανόνες
• Να μην ξεχνώ να αναπνέω!
• "Μια αίσθηση του πώς η ατομική εμπειρία του καθενός είναι μοναδική και ταυτόχρονα πανανθρώπινη" (19)
• "Μια μελέτη δεν αποδεικνύει τίποτα... η επιστήμη δεν προσφέρει την τέλεια αλήθεια, αλλά την καλύτερη διαθέσιμη αλήθεια" (20-21)
• "οι άνθρωποι καταλαβαίνουν καλύτερα την επιστήμη όταν αυτή επικοινωνείται σε εκείνους μέσα από την αφήγηση ιστοριών... η αφήγηση μπορεί να μας πάει σε μέρη όπου η επιστήμη δεν μπορεί" (22)
• "Αν κινείσαι προς έναν συγκεκριμένο, επιθυμητό στόχο, η προσοχή και οι προσπάθειες σου επικεντρώνονται σ' εκείνον τον μοναδικό στόχο. Αλλά, αν απομακρύνεσαι από μια απειλή, δεν έχει και πάρα πολύ νόημα το πού θα καταλήξεις, αρκεί να είναι κάπου που να νιώθεις ασφαλής από την απειλή... χρειαζόμαστε κάτι το θετικό για να προχωρήσουμε μπροστά." (23)
• "Ο κύκλος του στρες χρειάζεται να ολοκληρωθεί... Πρέπει να κάνετε κάτι που να στείλει σήμα στο σώμα σας ότι είστε ασφαλής, αλλιώς θα μείνετε σε αυτή την κατάσταση, με τα χημικά του νευρικού συστήματος και τις ορμόνες να μειώνονται λίγο αλλά να μη σας αφήνουν να χαλαρώσετε" (31)
• Να ολοκληρώνω τους κύκλους του στρες
• Να μιλώ στο σώμα μου τη γλώσσα που μιλά και έχει ιδέα 
• με σωματική δραστηριότητα
• με αναπνοή
• με διαλογισμό
• με γέλιο
• με τρυφερότητα
• με κλάμα
• με δημιουργική έκφραση
• "Η ολοκλήρωση του κύκλου δεν είναι διανοητική απόφαση αλλά σωματική αλλαγή... ο κύκλος του άγχους δεν ολοκληρώνεται με συνειδητές επιλογές. Πρέπει να δώσουμε στο σώμα μας αυτό που χρειάζεται και να του επιτρέψουμε να κάνει αυτό που κάνει, στον χρόνο που απαιτείται." (48)
• "Το να είμαστε καλά δεν είναι κάτι που απλώς μας συμβαίνει αλλά το αποτέλεσμα των δικών μας πράξεων... να μπορούμε, όταν βρισκόμαστε σε μια φάση δυσκολίας, ρίσκου, περιπέτειας ή διέγερσης, να επανερχόμαστε στην ασφάλεια και την στην ηρεμία, μέχρι να ξαναβγούμε από αυτήν... είμαστε καλά όταν το σώμα μας είναι ένα ασφαλές μέρος για εμάς" (55)
• To νόημα το φτιάχνουμε εμείς! Μας βοηθά στο μεγάλο και δύσκολο ταξίδι της ζωής. Ας αφουγκραστούμε την εσωτερική μας φωνή.
• "Το να μοιραζόμαστε τον χώρο μας με κάποιον άλλον σημαίνει και ότι μοιραζόμαστε ενέργεια- κυριολεκτικά. Η δημιουργία σχέσης μας μετακινεί ως προς τα ίδια μας τα άτομα. Κάθε σωματίδιο από το οποίο αποτελούμαστε επηρεάζει και επηρεάζεται από το σωματίδιο που βρίσκεται δίπλα του, σε μια ατελείωτη αλυσίδα που υπάρχει στις μικρότερες, στις ενδιάμεσες και στις μεγαλύτερες κλίμακες που μπορείτε να φανταστείτε... Είμαστε φτιαγμένοι από ενέργεια. Η φύση της ενέργειας είναι να μοιράζεται, να εξαπλώνεται, να συνδέει τα πράγματα μεταξύ τους. Το να μοιραζόμαστε τον χώρο με άλλους ανθρώπους σημαίνει ότι η ενέργεια μας επηρεάζει τη δική τους, και η δική τους επηρεάζει τη δική μας ενέργεια." (182)
• Τι είδους σχέση έχω με την αυτοκριτική μου;
• "Όταν είστε καλές και συμπονετικές με τον εαυτό σας, αυξάνετε την καλοσύνη και τη συμπονετικότητα στον κόσμο" (264)  

 

Διαβάζοντας το βιβλίο Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 

ανακάλυψα 

• "Το πρόσωπο ως ενεργειακό πεδίο" σύμφωνα με τον Kurt Lewin, οι ψυχολογικές εντάσεις (ανάγκες, επιθυμίες και διαθέσεις) που βιώνει το άτομο λειτουργούν ως μορφές ψυχικής ενέργειας που το ωθούν να επιτύχει τους στόχους του (23)   
• Η συμπεριφορά του ατόμου, σύμφωνα με τον Kurt Lewin, καθορίζεται από το σύνολο των ερεθισμάτων που δέχεται και τον τρόπο που αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους. Τα ερεθίσματα δημιουργούν ένα δυναμικό πεδίο στο οποίο όλες οι παράμετροι αλληλεξαρτούνται. Ένα στιγμιαίο ερέθισμα ή μία στιγμιαία αντίληψη εισέρχονται σε αυτό το δυναμικό πεδίο, αλληλεξαρτώνται με άλλα ερεθίσματα και αλληλοεπιδρούν. Η συμπεριφορά είναι συνάρτηση του ζωτικού χώρου, της αλληλεπίδρασης του προσώπου με το περιβάλλον(23-24)
• Το παρόν έχει σημασία για τον Kurt Lewin. Το παρελθόν και το μέλλον παρεμβαίνουν όσο αποτελούν μέρος του ψυχολογικού παρόντος του προσώπου. Μελλοντικοί στόχοι και παρελθούσες εμπειρίες έχουν σημασία όσο είναι παρόντα στο ψυχολογικό πεδίο, στο ψυχολογικό παρόν του προσώπου (24-25)
• Τα μέρη του περιβάλλοντος έχουν υποκειμενική σημασία για το πρόσωπο τη δεδομένη χρονική στιγμή στο συγκεκριμένο χώρο (25)  
• Στο πλαίσιο της ομάδας, τα μέλη, συζητώντας, ενεργοποιούνται, εμπλέκονται ως πρόσωπα. Αποδεσμεύονται από προκαθορισμένες απόψεις,  νιώθουν έντονες συγκινήσεις (36-37)
• Για τον Lewin, κάθαρση είναι ο κατακερματισμός του κελύφους που εμποδίζει την ελεύθερη κίνηση (37)  
• Για τον προσδιορισμό ενός φαινομένου και την εξαγωγή γενικών νόμων προϋποτίθεται η ακριβής περιγραφή όλων των δυνάμεων που επενεργούν σε μία δεδομένη χρονική στιγμή, των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των μεταβλητών μέσα στην ολική συγκεκριμένη κατάσταση (41)
• Το σαν μότο του Kurt Lewin "Αν θέλεις να γνωρίσεις κάτι, προσπάθησε να το αλλάξεις" (42)  
• Η νοηματοδότηση της "δυναμικής των ομάδων" από τον Kurt Lewin ως "μέσα σ' ένα ορισμένο περιβάλλον, μια συγκεκριμένη κατανομή των δυνάμεων καθορίζει τη συμπεριφορά ενός συγκεκριμένου αντικειμένου (άτομο ή ομάδα) που έχει συγκεκριμένες ιδιότητες" (45)
• Ως δυναμικό της ομάδας προσδιορίζεται το σθένος των διαφόρων στοιχείων που συνθέτουν τον ζωτικό χώρο, η ικανότητα έλξης-συμπάθειας και άπωσης-αντιπάθειας των στοιχείων αυτών. Μεταβάλλεται μέσα από τη συνεχή ανατροπή και επανασύσταση της ισορροπίας του πεδίου (45)
• "Τα στοιχεία της ομάδας και του περιβάλλοντος γίνονται αντιληπτά από τα μέλη της σε σχέση με τη συγκεκριμένη κατάσταση που βιώνεται εκείνη τη στιγμή" (45)
• Πόσο ενδιαφέρουσες είναι οι συναντήσεις ατόμων (Τ-Group), χωρίς ορισμένη θεματολογία. Συζητούν όποιο θέμα επιθυμούν. Ως στόχοι μίας τέτοιας συνάντησης τίθενται "Μαθαίνω να μαθαίνω", "Μαθαίνω να δίνω βοήθεια", "Μαθαίνω να είμαι μέλος μιας ομάδας". Ο εμψυχωτής είναι μη κατευθυντικός, δεν επηρεάζει προβάλλοντας τις δικές του απόψεις και γνώσεις, δεν δίνει οδηγίες. Υπογραμμίζει μόνο ορισμένα σημεία απαραίτητα για την ανάλυση των παρατηρούμενων φαινομένων. Συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη ομαδικού πνεύματος, ώστε τα μέλη να ενθαρρυνθούν στη χρήση μεθόδων έρευνας, δράσης, παρατήρησης, ανατροφοδότησης, ανάλυσης, πειραματισμού (48-50). 
• Όπως σημειώνει ο Μπακιρτζής, η προσέγγιση του Lewin χρειάζεται κάθε φορά να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες πολιτιστικές και κοινωνικές συνθήκες (54) 
• Την κάθαρση, στον Moreno, δεν την νιώθει μόνο ο θεατής, αλλά και ο ηθοποιός (59)
• Όταν ο Moreno είχε αναλάβει τη διεύθυνση ενός στρατοπέδου διοίκησης, αντιλήφθηκε ότι τα άτομα προσαρμόζονται και ξαναβρίσκουν την ψυχική τους ισορροπία ευκολότερα, όταν οργανώνονται σε ομάδες, σύμφωνα με κριτήρια αμοιβαίας επιλογής και συμπάθειας (60)
• Όταν το προσωπικό "δράμα" μοιράζεται με τους άλλους, την κοινότητα, σύμφωνα με τον Moreno, μέσω του λόγου, της κίνησης, της σκηνικής δράσης και της συγκίνησης, κοινοποιείται στους άλλους, παύει να είναι προσωπική υπόθεση (61)Το άτομο δεν νιώθει μόνο του, ιδιαίτερα όταν κοινοποιεί τους φόβους, οι άλλοι τον συνοδεύουν, τον οδηγούν, συμ-πάσχουν μαζί του (65)
• Το ψυχόδραμα στοχεύει στην καλλιέργεια της δημιουργικότητας και του αυθορμητισμού. Να ξαναγεννηθεί η ζωή μέσα στο άτομο (61-62) "Να διευρύνει σταθερά τον έλεγχο και τη γνώση του εαυτού και του κόσμου διά του βιωμένου γεγονότος και της εμπειρίας, και όχι διά της ανάλυσής τους" (67)     
• Ο αυθορμητισμός και η δημιουργικότητα οδηγούν σε πρωτότυπες στάσεις και λύσεις, βάζουν στην άκρη τους εγκατεστημένους κοινωνικούς ρόλους- ¨κονσέρβες¨ που βυθίζουν το άτομο στην ακινησία, τον μαρασμό, την απάθεια (62)
• Το σαν μότο του Moren "Μόνο αυτό που παράγεται στο παρόν είναι αποφασιστικό" (67)
• Ο ορισμός της συνάντησης ως "τρόπος του να είσαι μαζί με τον άλλο, ή τους άλλους και να βιώνει την κοινή εμπειρία μέσα από διανοητικές, συναισθηματικές και σωματικές ανταλλαγές" (76)
• Η θέση του Rogers να βλέπεις τον άλλον ως πρόσωπο, όχι ως πρόβλημα, να τον συνοδεύεις, όχι να τον κατευθύνεις, σε ένα άμεσο παρόν (99)
• Σε ατμόσφαιρα βαθιάς κατανόησης και αποδοχής, το άτομο, ως πρόσωπο, δυναμώνει για να βοηθήσει τον εαυτό του (100) 
• Όταν ο σύμβουλος συν-αισθάνεται, σαν να βρίσκεται στη θέση του άλλου, ο πελάτης ζει, χωρίς φόβο και αναστολή, την αμεσότητα της εμπειρίας του τη στιγμή που τη βιώνει (104-105)
• Η φυσική τάση του ανθρώπου για ανάπτυξη μπορεί να επαναλειτουργήσει όταν το άτομο αποκαταστήσει την επαφή μεταξύ της άμεσης οργανισμικής εμπειρίας (experiencing) και του τρόπου που αυτή γίνεται αντιληπτή από το άτομο (111-112) 
• Για τον Rogers, σημασία έχει το πώς λέγεται, όχι το τι λέγεται. Ενδιαφέρον έχουν η αμεσότητα, η προσωπική εμπλοκή, το άμεσο βίωμα των συναισθημάτων που συνοδεύονται από τα λεγόμενα (112)

 “Γέλα, πουλί μου, γέλα”

Γέλα με όλη σου τη δύναμη

Γέλα με όλο σου το σώμα 

Από το κεφάλι μέχρι τους αστραγάλους 

Πόσα τα αρώματα των λουλουδιών,

τόσο διαφορετικά ακούγονται 

τα γέλια μας

Κάθε σύσπαση του αέρα κι άλλος ήχος 

Γέλα δυνατά και εγώ γελώ 

και την ντροπή ξορκίζουμε 

Why we laugh | Sophie Scott

https://www.youtube.com/watch?v=UxLRv0FEndM